Kanda genetik ya da çevresel faktörler nedeniyle demir miktarında artış görülebilir. Demirin artış nedenlerinden en büyük sebeplerden biri, hemokromatoz denilen doğumsal bir hastalıktır. Bu hastalıkta bağırsaktaki demir emilimi artar ve bir süre sonra organlarda aşırı demir birikimine sebep olur. Ayrıca hastalığa anne ve babadan geçen arızalı herediter hemokromatoz (HH) olarak adlandırılan, demir tutulumu sağlayan HFE geni de neden olabiliyor.
Zararları
Hemokromatoz hastası olan kişiler bazen hayatları boyunca hastalığın farkında olamazlar. Hastalığın belirtilerinde eklem, karın ağrısı, yorgunluk hissi, halsizlik var. Fazla demir halsizlik, baş ağrısı, mide problemleri, karaciğer rahatsızlıkları ve kalp kasında fonksiyon bozukluklarına neden olabilir.
Vücutta demir birikiminin sadece genetik faktörlere bağlı olmadığını yukarıda söylemiştik. Düzenli alınan kan transfüzyonu, Akdeniz anemisi, alkol tüketimi yüzünden gelişen kronik karaciğer hastalıklarına bağlı olarak vücudumuzdaki demir miktarı artabilir.
Demir haplarının aşırı kullanılması demir zehirlenmesi sebebi olabilir. Ayrıca gebelik sırasında içinde demir bulunan haplardan kullanan annelerin bebeklerinde çok nadir görülse de demir zehirlenmesi yaşanabilir.
Kanda demir oranının fazla çıkması damarda paslanma yapar ve damarın sertleşmesine, vücut yaşlanmasına ve yağlanmasına yol açar. Karaciğer, pankreas ve eklemlerde ağır tahribatlara hatta daha öncede belirtildiği gibi demir zehirlenmesine bile neden olabilir. Ayrıca kandaki demir miktarı için yapılan testlerle sadece hemokromatoz değil, demire bağlı diğer hastalıkların da tespit edilmesi mümkün. Demirin yükselmesi açıklanamıyorsa, genetik testlerde istenebilir. Bunlar; karaciğer büyümesi, siroz, boşalma sorunu, testis küçülmesi ve kısırlık, kadınlarda amenore ve diğer adet bozuklukları, hafızada zayıflama ve depresyon, vücutta kıllanma, hipotroidizm, sıkça grip ve nezle olma aşırı demirin neden olduğu rahatsızlıklardır.
