Çocuklarda, dört yaşından sonra parmak emme davranışının devam etmesi veya bu davranışı sonradan bir alışkanlık haline getirmesi kendisini güvensiz ve sevgisiz hissetmesinden dolayı olabilir.
Parmak emme davranışı 3 – 4 yaşlarına kadar normal kabul edilebilir fakat çok masum bir alışkanlık olmayabilir. Ebeveynler dikkatli olmalıdır, çünkü dört yaşından sonra devam eden emme davranışı çocuğun kendisini güvensiz ve sevgisiz hissetmesinin işareti olabilir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatih Aydın’a göre çocuklarda sık rastlanılan parmak emme davranışı şu sebeplerden kaynaklanabilmektedir:
Çocuklarda parmak emme, davranışı herhangi bir Psiko-patolojik etken olmaksızın üç ya da dört yaşlarına kadar görülebilen bir olgudur. Zararsız bir davranıştır ve bu davranış neredeyse bebeklerin tümünde görülmektedir. Parmak emme davranışının en önemli sebeplerinden biri, yeni doğan bebeklerin anne rahminde bu davranışı öğrenmiş olmalarıdır. Hatta emme refleksi, doğuştan var olan en güçlü reflekslerden biridir.
Parmak Emme Açlık Belirtisi Değil
- Ebeveynlerin çoğu bu davranışın açlıktan meydana geldiğini düşünür. Ancak yüzde 70 gibi yüksek bir oran beslenmeye bağlı değildir. Parmak emme davranışı oldukça yaygın bir davranıştır. 1 yaşındaki bebeklerin neredeyse yarısı parmaklarını emme davranışını gösterirler.
- Bebekler 9. Aya girmesi ile birlikte, parmak emme davranışı ile uykuları arasında yakın bir ilişki kurarlar. Genellikle uykusu gelen bebeklerin parmağını ağzına götürdüğü görülür.
- Bebeklerin bazıları yeni dişlerinin çıkması ile parmağını ağzına götürürken bazıları da herhangi bir zorlukla karşılaştıklarında utanma belirtisi olarak parmaklarını emerler.
İlgisizlik Parmak Emme Nedeni
- Bebekler de parmak emme davranışı diş çıkarma dönemlerinde damağın kaşınmasından dolayı başlayabilir. Bu durum zamanla alışkanlık haline gelebilir ve çocuklar; açken, korku esnasında, yalnız kaldıklarında ya da uykuya dalacakları sırada ortaya çıkabilir. Ancak 3-4 yaş aralığından sonra da çocuk bu davranışı devam ediyorsa veya sonradan alışkanlık haline getirdiyse bu durumun altında psikolojik nedenler aranmalıdır.
- Ebeveynleri çok baskıcı ve kontrolcü olan çocuklar, kendine olan güveni kaybeder ve parmak emme davranışı gösterebilir.
- Çocuklar aile üyelerinin ya da çevresindeki kişilerin ilgisini ve dikkatini çekmek için (örneğin, yeni kardeşi doğmuşsa) bu davranışı gösterebilir.
- Kendisiyle yeterince ilgilenmediğini düşünen bir çocuk, anne ve babasının ilgisini çekmek için olduğu yaştan daha küçük bir çocukmuş gibi davranabilir.
- Gergin anlar yaşadıklarında ya da psikolojik sorunlar yaşadıkları zaman bu durumu parmak emerek yansıtabilirler.
- Aile içinde yaşanan problemler (mesela, anne babanın boşanması) çocukta parmak emme davranışına yol açabilir.
Parmak Emme Davranışı Diş Yapısını Bozuyor
- Bu davranış genel olarak açlıktan kaynaklanmaz ve bu sebeple de beslenme problemlerine neden olmaz. Bebek 18. Aylıkken parmak emme davranışı sıklık göstermeye başlar ancak dört yaşına doğru bu alışkanlığın kaybolması beklenir.
- Yapılan araştırmalara göre en geç 5-6 yaşlarında sona eren parmak emme alışkanlığı zararsızdır. Eğer bu yaslardan sonrada devam ediyorsa bu çok normal değildir ve dişlerde deformasyona neden olabilmektedir.
- Parmak emme davranışı, gelişim döneminde olan kemik ve kaslara basınç uygulanmasına sebep olur ve dişlerin yer değiştirmesine yol açabilir. Anne babalar, bu durumda çocukların çene kemikleri ve dişleri üzerinde ki etkiyi düşünerek endişeye kapılabilir.
- Parmak emme alışkanlığı alt ve üst dişleri geri itmektedir. Bu durumda dişlerin ne kadar etkilediği parmak emme süresine ve parmağın ağızda ki duruşuna bağlıdır.
Çocuğunuza Baskı Yapmayın
Çocuk yaşının da ilerlemesi ile birlikte bu davranışı kendi kendine zamanla bırakır. Bu nedenle ebeveynlerin korkmalarına ya da telâşa kapılmalarına hiç gerek yoktur.
Çocuk, bu davranışı alışkanlık haline getirmeye başladıysa sürekli bunun üzerinde durmak yerine, çocuğun ilgisini başka yöne çekilmeye çalışmalısınız. Baskı hiç bir zaman bir çözüm yolu değildir ve sizi bir sonuca ulaştırmayacaktır. Aksine daha olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Ortaya çıkabilecek sonuçlar; tırnak yeme alışkanlığı, tik durumu, alt ıslatma gibi problemlerdir. Elini bağlamak, zorlamak, eline vurmak ya da eline acı bir şey sürmek gibi davranışlardan da uzak durmalısınız.
Eğer olumsuz davranış çok uzun sürmeye başladıysa ve farklı belirtiler de ortaya çıkıyorsa bir çocuk psikiyatristine durumu bildirmelisiniz. Sizlerde ebeveynler olarak çocuklardan sevginizi ve ilginizi eksik etmeyiniz.