Vücudumuz herhangi bir enfeksiyona karşı merkezi sinir sistemi kontrolü altında vücut ısısını yükselterek bağışıklığımızı harekete geçirir. Bu tepkiye ateşlenme denir. Yetişkin, sağlıklı bir insanın vücut ısısı 36.4 – 37.6 derece, koltuk altından ölçülen vücut ısısı ise 36.5-37.0 derece arasında olmalıdır. Çocuklarda ise vücut ısısı, yetişkinlerden biraz daha yüksektir.
Yüksek ateşin nedenleri nelerdir?
Genel olarak yüksek ateşin altında yatan birkaç sebep şunlardır;
- Güneş çarpması
- Çocuklarda diş çıkması
- Gıda Zehirlenmesi
- Nezle, Grip, Zatürre
- Bakteriler
- İltihaplanmalar
- Antibiyotik – İlaç yan etkileri
- Aşı sonrası bağışıklık sistemi tepkisi
- Bağırsak hastalığı (İnflamatuar)
- Uyuşturucu kullanımı
Vücut ısısı eğer 37 derecenin üzerinde ise ateşten söz edebiliriz. Dereceye göre ateşlenmeler;
37-37.5 derece arası çok hafif ateş,
37.6-37.9 derece arası hafif ateş,
38-38.5 derece arası orta derecede yüksek ateş,
38.5-39.5 derece arası yüksek ateş,
40 derecenin üzerinde ise çok yüksek ateştir.
Yüksek ateş nasıl ölçülür?
Vücudumuzdaki ateş ölçme noktaları; koltuk altı, kulak, dilaltı, makat (popo) kısımlarıdır. Koltuk altı kısmından alınan ateş ölçümü 0,5-1 derece daha düşüktür. Ölçüm yapılırken bu hususa dikkat etmek gerekmektedir. Özellikle çocuklarda kullanım kolaylığı sağlayan, kulağın yapısına uygun üretilen termometreler dışında, koltuk altı, dilaltı ve makat bölgesinde cıvalı ya da dijital termometreler kullanılabilir.
Yüksek ateş nasıl düşürülür?
Çocuk hastalarda yüksek ateşle karşılaşıldığında özellikle 3 ay ve altı ise doğrudan doktora danışılmalıdır. Çocuk hastaların tamamında ise doktorunuza başvurmadan ilaç kullanılmamalıdır.
Yüksek ateşle karşılaşıldığında öncelikli olarak ince kıyafetler tercih edilmeli, havalenin önüne geçilerek, ateşlenme sonucu yaşanan su kaybı azaltılmalıdır. Su kaybını gidermek için başlıca su ve sıvı gıdalarla desteklenmelidir.
Okul çağındaki çocuklarda ateş bir günlük süreçte gözlenmeli ve normal seyrine dönünceye kadar istirahat etmelidir.
Yüksek ateş düşürmede en etkin yöntemlerden biri ılık kompres uygulamasıdır. Koltuk altı, şakaklar, kasıklar ve alına yapılan ılık kompres uygulanması kısa sürede rahatlama sağlayacaktır. Kompres uygulanırken soğuk su ve alkol gibi ateş yükseltecek uygulamalardan kaçınılmalıdır.
Yetişkinlerde ada çayı, nane limon, ıhlamur gibi bazı bitkisel çayların tüketimi fayda sağlamaktadır. Su oranı yüksek olan meyvelerin tüketimi ise (kavun, karpuz, greyfurt, mandalina, portakal) vücudun su ihtiyacını gidererek ateşiniz düşmesini sağlayacaktır.
Acil Durum Belirtileri Nelerdir?
Aşağıdaki belirtilerden biri ile karşılaştığınızda ise doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Bebek ve çocuklarda 40 derecenin üzerinde seyrediyorsa ve ateş düşürülemiyorsa…
- Yüksek ateşle birlikte uyku eğilimi varsa ve uyandırılma zorluğu yaşanılıyorsa
- Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa
- Sayıklamalar yaşanıyorsa
- Nefes zorluğu yaşanıyorsa
- Yutkunma güçlüğü çekiliyorsa
- Öncesinde “havale” geçirilmiş ise
- Boyun kısmında sertleşme varsa
- Sıklıkla kusma ve ishal oluyorsa